martes, 4 de mayo de 2010

Tsunamiak


Zer eta nola: Itsas azpiko lurrikara edo sumendi-erupzio batek sortutako olatu erraldoiak dira tsunamiak. Olatu hauek 50 metroko altuera izan dezakete, momentu batean kostaldeko harri oso bat suntsitu dezakete.
Tsunami bat lurrikarek, ur-azpiko edo uharte bateko sumendien erupzioek, itsasora eroritako meteoritoek, kostaldeko lubizi handiek edo indar handiko leherketek sortu dezakete. Uretan uhin handiak sortzen dira eta milaka kilometrotan zehar hedatzen dira. Uhin hauek kostaldera iristen direnean altuera hartzen dute, uraren sakonera txikitzen delako.

Kalteak: Tsunamiek eragiten dituzten ur korronte indartsuek etxeen estrukturak higitzen dituzte eta erori egiten dira. Eta gero urak etxeak, zuhaitzak, kotxeak, ontziak eta eroritako gauza guztiak alde batetik bestera mugitzen ditu eta aurkitzen duten guztia suntsitzen dute.

Nola ekidin: tsunamiak gertatzeko arriskua dagoen tokietan etxeak ez lirateke kosta ondoan eraiki behar. Gutxienez, altuera minimo batean egon beharko lukete. Eta hobeto izango litzateke, baso baten atzean egongo balira. Gainera, kostan dikeak eginez gero, tsunamien indarra gutxituko litzateke.

1 comentario: